Endülüs, İslam güneşinin uzunca bir süre parladığı ve Avrupa’yı da tesiri altına almış olan İslam medeniyetinin ev sahipliğini yapmış bugünkü İspanya topraklarıdır. Müslümanların bu topraklarda ki hakimiyeti astronomi, tarih, felsefe, matematik, tıp gibi bilim dallarını da bu bölgeye taşımış, bugünün sığ önyargılarının aksine İslam sadece insanları değil bir medeniyeti de aydınlatmıştır.
Avrupa’da çok az kişinin kendini ilmi yönden geliştirebilmesine karşın Müsterşrik Dozy şu ifadeyi dile getiriyor; ”Hemen herkes o devirde Endülüs’te okuma-yazma biliyordu.” Kurtuba Üniversitesi ise 3. Abdurrahman tarafından yaptırılmıştı ve zamanın en iyi üniversiteleri arasındaydı ayrıca din ayrımı gözetmeksizin öğrenci alımı yapıyordu. Endülüs’ün gelişmiş ilminin temelini atan kağıt ise yeni yeni kullanılmaya başlanmış bununla birlikte kağıdın Avrupa’ya geçişi de Endülüs Müslümanları sayesinde olmuştu.
endülüs medeniyet
Kağıt fabrikaları Almanya ve İtalya’da 16. asra kadar kurulamamıştı. İlime ve bilime verilen önemin fazlalığı 400.000 yazma esere sahip şehir kütüphanelerine de yansımıştı. Toplumsal olarak da etkilemişti Endülüs Avrupa’yı, krallar Müslümanlar gibi giyiniyor ve yaşam tarzlarını kendilerine uyarlıyorlardı.
İslam’ın Endülüs’e olan katkılarını bir Avrupalının kelimelerinden okuyacak olursak; ”İnsan Müslümanların tecrübe, tefekkür ve yazdıklarının azametine vakıf olunca anlamaktadır ki, eğer Müslümanların yardımı olmasaydı Avrupa ilim ve felsefesi vaktinde terakki edemeyecekti ” ”Biz Avrupalıların kör gözü, İslam kültürüne olan borcumuzu görmeye manidir. Onu saklamak ve inkâr etmek, sahte bir gurur alametidir.”
endülüs medeniyet nedir
Birkaç cümle ile anlatacak olursak;
Müzikte nota kullanımının bulunuşu, edebiyatta fabl türünün ortaya çıkması, palamut ve hurma ağaçlarından katran elde edilmesi, meşhur tarihçi ve coğrafyacıların yetişmesi, gezegenlerin hareketlerini gösteren ‘’Toledo tablosu” nun bulunması, sıfır rakamının Avrupa’ya geçişi gibi birçok alanda yeniliğe ev sahipliği yapmış bir medeniyettir Endülüs.
Peki ya burası Hristiyanların eline geçince ne oldu? Tüm camiler, hamamlar, kütüphaneler, İslam medeniyetini yansıtan ne varsa tek hamlede yakıldı, yıkıldı ve tahrip edildi. Oysaki Endülüs tarihi boyunca Müslümanların hoşgörü ve saygısı altında yaşamıştı Hristiyanlar ve hiçbir mabetlerine böyle bir harekette bulunulmamıştı.
